Hướng dẫn cách đấu mạch phân tần cho loa hiệu quả

Mạch phân tần của loa là một trong những thành phần quan trọng, đóng vai trò quyết định trong việc giúp loa hoạt động hiệu quả đồng thời bảo vệ loa khỏi những tác động không mong muốn. Vì vậy, cách đấu mạch phân tần cho loa để chúng có hiệu suất hoạt động tốt là một khía cạnh quan trọng sẽ được thảo luận trong bài viết này.

1. Mạch phân tần loa là gì?

Mạch phân tần loa là một mạch điện tử được cấu thành từ những linh kiện như điện trở, tụ điện và cuộn cảm. Mạch phân tần có nhiệm vụ chính là cắt tần hay còn gọi là phân chia tần số ra các loa tương ứng (bass, mid, treble) tạo ra âm thanh đầu ra chất lượng.

Mạch phân tần loa là gì?

>> Xem thêm: Hướng dẫn cách đấu 4 loa vào 1 amply đúng kỹ thuật

2. Phân loại mạch phân tần của loa

Dải phân tần mạch loa hoạt động trong từng loa thường khác nhau do mỗi thiết bị loa có cấu tạo hoàn toàn khác nhau. Sự đặc trưng này xuất phát từ những khác biệt về tần số hoạt động, kích thước, vật liệu và thương hiệu sản xuất của từng loại loa. Thông thường, phân tần loa được chia thành hai loại chính: mạch phân tần 3 đường tiếng và mạch phân tần 2 đường tiếng.

Phân loại mạch phân tần của loa

Phân tần 2 đường tiếng: là mạch sử dụng cho những dòng loa 2 đường tiếng gồm 1 loa bass và 1 củ loa treble. Thông thường loa 2 đường tiếng được sử dụng nhiều trong các ứng dụng hát karaoke và mạch phân tần này có điểm cắt tần số khoảng 5600Hz. Những loa sử dụng nghe nhạc hoặc loa bluetooth được trang bị mạch phân tần có tần số cắt khoảng 3200Hz.

Phân tần 3 đường tiếng: thường sử dụng ở dòng loa 3 đường tiếng gồm 3 củ loa 1 bass, 1 mid và 1 treble. Loa 3 đường tiếng thường được ứng dụng trong biểu diễn chuyên nghiệp, rạp chiếu phim, … và mạch phân tần sẽ được tách những dải tần cho củ loa phù hợp (ví dụ: loa bass: 20 Hz - 1500 Hz, loa mid: 1500 Hz - 7000 Hz, loa treble: 7000 Hz - 17000 Hz).

>> Tham khảo thêm: So sánh loa 3 đường tiếng và 2 đường tiếng nên chọn loa nào?

3. Hướng dẫn cách đấu mạch phân tần cho loa

Dưới đây, TCA – Trung Chính Audio hướng dẫn cách đấu mạch phân tần cho loa dễ hiểu, dễ thực hành:

Hướng dẫn cách đấu mạch phân tần cho loa

Bước 1: Lắp củ loa vào thùng loa

Đầu tiên bạn đấu dây cho từng củ loa, mỗi củ có độ dài dây thích hợp đến vị trí bảng mạch phía sau thùng loa. Sau đó bạn lắp từng củ loa vào thùng và kéo dây qua vị trí trống trên thùng để đấu bảng mạch loa.

Bước 2: Thực hiện đấu mạch phân tần cho loa bass trước

Với mạch phân tần sẵn có, bạn nối dây từ cọc loa sau ampli (bên L) vào củ loa bass rồi nghe thử. Nếu bạn nhận thấy chất lượng âm bass tốt thì ổn. Ngược lại nếu âm trung là chủ yếu còn âm bass kém thì bạn cần xem xét lại kết cấu thùng đã phù hợp với củ loa bass chưa hoặc chất lượng loa bass đã tốt chưa.

Nếu loa thùng có dải âm trung hơi trội, bạn nên đấu nối tiếp một cuộn cảm 2-4mH rồi nghe thử, thấy âm bass rõ ràng, mạnh là được.

Bước 3: Thực hiện đấu mạch phân tần cho loa 2 đường tiếng và 3 đường tiếng

Trường hợp loa 2 đường tiếng:

Bạn giữ nguyên loa bass nhưng bước 2, thực hiện đấu song song loa treble với loa bass bên trên. Thực hiện nối thêm 1 tụ 3.3uf vào mạch phân tần để đảm bảo loa treble hoạt động an toàn. Sau đó, bạn bật loa để nghe thử âm:

+ Nếu âm bass nhiều hơn âm treble, bạn cần đổi một chiếc treble khác hoặc gắn thêm 1 chiếc loa treble nữa.

+ Nếu bạn nghe thấy âm treble nhiều hơn thì tiến hành điều chỉnh

Trước khi thực hiện điều chỉnh bạn cần sử dụng L-pad (biến trở) 30 Ohm, 20W nối tiếp vào loa treble rồi điều chỉnh từ từ cho đến khi âm bass và âm treble cân bằng nhau. Bạn dùng đồng hồ đo điện trở đã điều chỉnh là bao nhiêu, sau đó chọn trở sứ cùng trị số trên (khoảng 10W) để gắn vào mạch phân tần.

Trường hợp loa 3 đường tiếng:

Bạn giữ nguyên là bass như bước 2, đấu nối tiếp thêm một tụ khoảng 8uf vào mạch phân tần, rồi đấu song song loa Mid vào.  Bạn thực hiện bật loa nên nghe thử nhạc rồi điều chỉnh:

+ Nếu âm bass to hơn bạn cần thực hiện thay loa mid hoặc dùng 2 loa mid. Nếu không thay được loa mid, bạn có thể sử dụng thêm biến trở nối tiếp vào loa bass để giảm âm bass xuống cân bằng với loa mid.

+ Nếu loa mid nghe to hơn bạn thực hiện nối tiếp thêm một điện trở tùy chỉnh giống ở loa 2 đường tiếng rồi điều chỉnh để cho dải âm mid, bass cân bằng. Sau đó, bạn đo lại trị số trở và kết nối 1 trị số tương đương hoặc 2 trở sứ 10W về đấu song song để tăng công suất trở.

Sau khi có được âm của loa bass và mid cân bằng, bạn đấu thêm tụ 3.3uf và đấu song song loa treble vào mạch. Bạn thực hiện cách điều chỉnh như trên để có được âm treble cân bằng với âm bass và mid.

>> Xem thêm: Hướng dẫn cách đấu loa song song đơn giản

4. Tác dụng của mạch phân tần loa

Cắt tần số

Tác dụng chính của mạch phân tần loa là thực hiện chức năng cắt tần số âm thanh cho loa. Thông qua mạch phân tần những dải tần phù hợp sẽ được phân ra những của loa riêng biệt bass, mid và treble. Khi mạch phân tần và loa được đồng bộ với nhau sẽ mang đến chất lượng âm thanh tuyệt vời hơn.

Bảo vệ loa

Mạch phân tần loa có nhiệm vụ bảo vệ loa nhờ vào việc đồng bộ dải tần số và củ loa với nhau. Nếu dải tần số và củ loa không đồng bộ sẽ gây ra hiện tượng lệch pha, điều này không chỉ khiến âm thanh không hay mà còn gây hại cho loa. Vì vậy, mạch phân tần loa giúp cho từng loa hoạt động đúng chức năng và tần số từ đó gia tăng tuổi thọ cho loa.

Tác dụng của mạch phân tần loa

5. Lưu ý khi đấu mạch phân tần cho loa

Khi thực hiện cách đấu mạch phân tần cho loa, có một số lưu ý quan trọng bạn cần xem xét để đảm bảo hoạt động hiệu quả của hệ thống âm thanh:

Bạn cần hiểu rõ đặc điểm kỹ thuật của loa, bao gồm tần số hoạt động, khả năng đầu vào và đặc tính trở kháng. Điều này giúp đảm bảo chọn lựa mạch phân tần phù hợp với loa.

Bạn cần xác định đúng tần số cắt (crossover frequency) cho mỗi dải tần số. Tần số cắt là điểm mà mạch phân tần chia tín hiệu thành các dải tần số khác nhau. Việc này cần được thực hiện cẩn thận để đảm bảo rằng mỗi loa nhận được tín hiệu ở phạm vi tần số mà nó hoạt động tốt nhất.

Bạn hãy kiểm tra và cân chỉnh mạch phân tần để đảm bảo sự cân bằng âm thanh giữa các dải tần số. Sự chính xác trong điều này giúp tái tạo âm thanh một cách trung thực và rõ ràng. Hơn nữa, đảm bảo rằng công suất đầu vào của mạch phân tần phù hợp với công suất đầu vào của loa để tránh tình trạng quá tải.

Bạn hãy luôn lưu ý đến việc sử dụng dây nối chất lượng cao và kết nối chúng đúng cách để tránh nhiễu và giảm thiểu mất mát tín hiệu. Tất cả những lưu ý này đều đóng góp vào việc tối ưu hóa hiệu suất âm thanh của hệ thống loa.

Trên đây, Trung Chính Audio đã hướng dẫn cách đấu mạch phân tần cho loa chi tiết dễ thực hiện. Nếu bạn vẫn còn khúc mắc trong quá trình đấu nối hãy gọi điện tới hotline 0902.188.722 để được hỗ trợ tốt nhất về kỹ thuật cũng như tư vấn giải pháp âm thanh cho bạn.

Xem thêm thông tin tại:

• Fanpage: https://www.facebook.com/TCA.vn/
• Youtube: https://www.youtube.com/tcatrungchinhaudio
• Linkedin: https://www.linkedin.com/in/trung-chinh-audio-627201299/

TCA – Trung Chính Audio